سببی‌سازی به مثابه فرآیندی ذهنی

ساخت‌های سببی همواره از اهمیت ویژه‌ای در مطالعات زبانشناختی به‌ویژه از منظری رده‌شناختی برخوردار بوده‌اند. بنابراین، رده‌شناسی سببی‌های زبان فارسی بر اساس الگوی رده‌شناختی کامری یکی از موضوعاتی است که نگارندگان در این پژوهش بدان توجه داشته‌اند. از دیگر سوی، مفهوم سببی‌سازی نقش مهمی در شکل‌دهی تجربیات انسان ایفاء می‌نماید. به‌گونه‌ای که می‌توان آن را عضو جدایی‌ناپذیر شناخت بشر قلمداد نمود و یا بنا بر اظهار لیکاف مفهومی دانست که در اندیشه هر انسانی وجود دارد. یافته‌های این پژوهش نشان‌می‌دهد که سه نوع سببی مورد نظر کامری (ساختواژی، واژگانی و تحلیلی) در زبان فارسی وجود دارد و علاوه بر آن سببی نوع چهارمی که ما آن را «سببی کلامی» می‌نامیم نیز در این زبان دیده می‌شود. همچنین، بررسی انواع ساخت‌های سببی در زبان فارسی نشان می‌دهد که درک، تجزیه و تحلیل سببی‌ها حاصل عوامل معنایی و عملکردهای کلی ذهن بشر است. در چنین چشم‌اندازی سببی‌ها به دو دسته ارادی و غیرارادی تقسیم می‌شوند. سببی ارادی بدان دسته از سببی‌ها اطلاق می‌گردد که در آن سبب‌ساز به‌منظور رسیدن به هدفش دارای اراده است (انسان) و یا قابلیت پذیرش این ویژگی را دارد (زنده‌انگاری استنتاجی)،و آنگاه که سبب‌ساز فاقد اراده باشد با یک سببی غیرارادی روبرو هستیم.